Για όποιον εμφιαλώνει το κρασί του κάθε χρόνο είναι χρήσιμο να μπορεί να βρει χρησιμοποιημένα μπουκάλια κρασιού, να τα πλύνει και να τα επαναχρησιμοποίησει. Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι απαραίτητο στα πλαίσια της προσέγγισης της ερασιτεχνικής οινοποίησης, της αυτάρκειας και τής "καντο μόνος σου" λογικής.
Άλλωστε η επαναχρησιμοποίηση είναι η καλύτερη ανακύκλωση.
Τα μεταχειρισμένα μπουκάλια που πρόκειται να ξαναχρησιμοποιήσουμε πρέπει να είναι απολύτως καθαρά στο εσωτερικό τους οπότε θα πρέπει να τα πλύνουμε εσωτερικά για λόγους που άπτονται άμεσα με την υγιεινή του κρασιού. Θα πρέπει επίσης να είναι καθαρά στο εξωτερικό τους για λόγους που άπτονται της αισθητικής. Με τον εσωτερικό καθαρισμό των μπουκαλιών θα ασχοληθώ στο μέλλον. Σε αυτή τη δημοσίευση θα καταγράψω κάποιες ιδέες και πρακτικές για τον εξωτερικό καθαρισμό των μπουκαλιών.
Οι περισσότεροι ρύποι που μπορούν να βρεθούν στην εξωτερική επιφάνεια εντός μπουκαλιού καθαρίζονται εύκολα με λίγο νερό και ένα πανί. Το μεγάλο πρόβλημα στην περίπτωση μας είναι η αποκόλληση της παλιάς ετικέτας από τα προς επαναχρησιμοποίηση μπουκάλια. Για εμένα είναι θέμα αρχής το κρασί μου να έχει την δική του ετικέτα για το λόγο αυτό πάντα αφαιρώ τις παλιές ετικέτες από τα μπουκάλια.
Έχω κάνει διάφορες δοκιμές για να "ξεκολλήσω" την ετικέτα. Στην πρώτη μου προσπάθεια άφησα τα μπουκάλια να μουλιάσουν μέσα στο νερό για 1 ή και 2 μέρες. Μετά με ένα μαχαίρι "έξυσα" την ετικέτα μέχρι να βγει το χαρτί. Το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό. Υπολείμματα κόλας και χαρτιού παρέμεναν κολλημένα πάνω στο μπουκάλι. Η δε κόλλα με την κίνηση του μαχαιριού απλωνόταν και έξω από τα αρχικά όρια της ετικέτας. Η συγκεκριμένη μέθοδός έχει και κατά τη γνώμη μου ακόμη ένα μειονέκτημα. Κατά τη διάρκεια της παραμονής των μπουκαλιών στο νερό, το εσωτερικό τους γεμίζει με το νερό μέσα στο οποίο μουλιάζουν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πιθανά υπολείμματα από χρώματα και κόλλες να μπουν στο εσωτερικό της φιάλης. Ίσως είναι λίγο υπερβολικό αλλά και μόνο η ιδέα μου προκαλεί ένα επί πλέον θέμα.
Ένας άλλος τρόπος για την αφαίρεση της ετικέτας είναι η θέρμανση της κόλας με σκοπό αυτή να "μαλακώσει" και έτσι να μπορέσει να ξεσκολίσει το χαρτί. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να ζεστάνει την ετικέτα. Έχω διαβάσει για χρήση ζεστού νερού, φούρνισμα, χρήση ζεστού αέρα κλπ. Ανάμεσα στους διάφορους τρόπους που μπορεί να ζεσταθεί η κόλα ο πλέον εύκολος και αποτελεσματικός είναι με τη χρήση ζεστού αέρα.
Για την παραγωγή ζεστού αέρα χρησιμοποιώ ένα πιστόλι θερμού αέρα όπως αυτό της πιο κάτω φωτογραφίας.
Οι τιμές τέτοιων πιστολιών ξεκινάνε από τα 15€ περίπου.
Η χρήση του πιστολιού θέλει προσοχή γιατί στην έξοδο του ο αέρας μπορεί να φτάνει και στους 600oC. Ζεσταίνω από κοντά την επιφάνεια της ετικέτας για 30''-60'' περίπου, εξαρτάται από την ετικέτα. Μετά με προσοχή και χρησιμοποιώντας ένα μαχαιράκι στην αρχή, ανασηκώνω λίγο την ετικέτα από μια γωνία και στη συνέχεια αυτή ξεκολλάει εύκολα χωρίς να σκιστεί πουθενά. Η ετικέτα που έχει ξεκολλήσει έχει ακόμη αρκετή κόλλα επάνω της και άνετα κάποιος μπορεί να ξεκινήσει την προσωπική του συλλογή του από ετικέτες κρασιού.
Από τα 170 μπουκάλια που είχα στα 15 δεν στάθηκε δυνατό να ξεκολήσει η ετικέτά. Η κόλλα όσο και να την ζέστενα δεν "μαλάκωνε" και η ετικέτα απλά σκιζόταν κατα το τράβηγμα.
Στο μπουκάλι τώρα υπάρχουν υπολείμματα κόλλας τα οποία και πρέπει να αφαιρεθούν. Υπάρχουν διάφορα καθαριστικά - διαλυτικά που μπορούν να καθαρίσουν την κόλα όπως:
Η καθαρή Βενζίνη
Η καθαρή βενζίνη ενώ φαίνεται αρχικά να "διαλύει" τα υπολείμματα της κόλλας, στη συνέχεια το μόνο που κάνει είναι να την "απλώνει" στην επιφάνεια του μπουκαλιού αφήνοντας υπολείμματα.
Το οινόπνευμα (φωτιστικό για οικονομία) φαίνεται να δουλεύει καλά στις αυτοκόλλητες ετικέτες που χρησιμοποιώ εγώ για την εμφιάλωση αλλά δεν κάνει καλή δουλεία στις βιομηχανοποιημένες - εμπορικές ετικέτες.
Το Καυστικό Νάτριο
Το Καυστικό Νάτριο είναι μια χημική ένωση που χρησιμοποιείται ευρέως στα προϊόντα καθαρισμού (είναι η βάση για το σαπούνι). Επίσης είναι ένα χημικό που χρησιμοποιείται στην οινική βιομηχανία για τον καθαρισμό δεξαμενών, και μπουκαλιών. Λίγα επιγραμματικά στοιχεία είναι τα εξής:
NaOH
Καυστική Σόδα, Υδροξείδιο του Νατρίου, Καυστικό Νάτριο.
Φράσεις Κινδύνου.
R35 Προκαλεί σοβαρά εγκαύματα.
Φράσεις Ασφαλείας
S1/2 Φυλάξτε το κλειδωμένο και μακριά από παιδιά.
S26 Σε περίπτωση επαφής με τα μάτια πλύνετε τα αμέσως με άφθονο νερό και ζητήστε ιατρική συμβουλή.
S37/39 Φοράτε κατάλληλα γάντια και συσκευή προστασίας ματιών / προσώπου.
S45 Σε περίπτωση ατυχήματος ή αν αισθανθείτε αδιαθεσία ζητήστε αμέσως ιατρική συμβουλή (δείξτε την ετικέτα αν είναι δυνατό).
Ορισμένες πληροφορίες που ψάρεψα στο δίκτυο σε σχέση με τη χρήση του καυστικού νατρίου είναι οι εξής:
Να μην προστεθεί νερό στο NaOH. Το NAOH προστίθεται στο νερό.
Η διάλυση του στο νερό προκαλεί ισχυρά εξώθερμη αντίδραση.
Να μην εισπνέονται οι ατμού και η σκόνη
Να μην αποθηκεύεται σε γυάλινα δοχεία
Να αποθηκεύεται σε αεροστεγή δοχεία
Να μην επαναχρησιμοποιούνται στην κουζίνα τα δοχεία ή/και τα εξαρτήματα αποθήκευσης και διαχείρισης
Πηγές για τα πιο πάνω επιγραμματικά στοιχεία εδώ και εδώ
Φτιάχνοντας λοιπόν ένα αραιό διάλυμά NaOH (2-3 κουταλιές της σούπας σε 3 λίτρα νερό) σε ένα ψηλό δοχείο και τοποθετώντας μέσα για λίγο το μπουκάλι κρατώντας το από το λαιμό και με λίγο τρίψιμο με σύρμα κουζίνας το αποτέλεσμα ήταν παρόμοιο με αυτό με την χρήση οινοπνεύματος. Καθάρισε καλά τα υπολείμματα από τις δικές μου αυτοκόλλητες ετικέτες άλλα δεν δούλεψε καλά στα υπολείμματα από τις βιομηχανοποιημένες ετικέτες. Ίσως ένα πιο πυκνό διάλυμα NaOH να είχε καλύτερα αποτελέσματα.
Το NaOH είναι άοσμο και φαίνεται ότι δεν αφήνει κανένα υπόλειμμα μετά από ένα απλό ξέπλυμα.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι αγόρασα 1kgr ΝαΟΗ με 2€ περίπου. Με την ποσότητα αυτή μπορώ να παρασκευάσω 10kg διαλύματος με συγκέντρωση 10%κ.β., 5kg διαλύματος με συγκέντρωση 20%κ.β., 3kg διαλύματος με συγκέντρωση 33%κ.β. και πάει λέγοντας
Το τριχλωροαιθυλένιο
Το τριχλωροαιθυλένιο είναι ακριβότερο από το NaOH (περίπου 7€/lit αν θυμάμαι καλά). Το αγόρασα σε υγρή μορφή σε συσκευασία του 1lit. Είναι έντονα πτητικό και με δυνατή μυρωδιά. Θα πρέπει να δουλευτεί δηλαδή σε καλά αεριζόμενους χώρους.
Ορισμένα στοιχεία (σε κακή μετάφραση) για το τριχλωροαιθυλένιο βρίσκονται εδώ και εδώ.
Το τριχλωροαιθυλένιο ήταν πολύ δραστικό με την κόλα. Καθάριζε πλήρως όλα τα υπολείμματα χωρίς να αφήνει κανένα ίχνος και επίσης χωρίς να αφήνει καμία μυρωδιά.
Η χρήση.
Έβαλα σε μια μικρή λεκάνη μια ποσότητα τριχλωροαιθυλενίου, περίπου 200ml. Έβαζα το μπουκάλι μέσα στη λεκάνη και με ένα σύρμα κουζίνας έπαιρνα υγρό από τον πυθμένα και έτριβα την κόλλα. Σε δευτερόλεπτα μέσα η κόλα είχε εξαφανιστεί και τα όποια υπολείμματα χαρτιού είχαν "ξεπλυθεί" μέσα στην λεκάνη. Αμέσως μετά, με ένα καθαρό πανί (ή χαρτί κουζίνας) σκούπιζα τα υπολείμματα από το μπουκάλι και αυτό ήταν έτοιμο σαν καινούριο.
Με ένα λίτρο τριχλωροαιθυλένιο καθάρισα περίπου 150 φιάλες.
Στο τέλος έκανα ένα πέρασμα από όλες τις φιάλες με ένα πανί ποτισμένο με τριχλωροαιθυλένιο και το αποτέλεσμα ήταν να έχω τέλεια καθαρισμένα στο εξωτερικό τους μπουκάλια.
Το πλεονέκτημα του τριχλωροαιθυλενίου σε σχέση με την καυστική σόδα είναι το εξής: Κατά την διαδικασία καθαρισμού σταγόνες από το τριχλωροαιθυλένιο ήταν φυσικό να πεταχτούν δεξιά και αριστερά, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι είχα να πλύνω 150 φιάλες. Οι σταγόνες αυτές λόγω της πτητικότητας του τριχλωροαιθυλενίου και του καλού αερισμού του χώρου όπου δούλευα εξατμιζόντουσαν μη αφήνοντας υπολείμματα.
Στην περίπτωση της καυστικής σόδας όμως δεν θα συνέβαινε κάτι τέτοιο, με αποτέλεσμα στο τέλος της διαδικασίας να είχα ένα χώρο γεμάτο από υπολείμματα καυστικού υγρού, να χρειαζόμουν να καθαρίσω με ξύδι για την αδρανοποίηση του και τα λοιπά.
Τέλος πάντων πιστεύω ότι η διαδικασία με το πιστόλι θερμού αέρα και την χρήση τριχλωροαιθυλενίου που μόλις περιέγραψα, είναι η καλύτερη, γρηγορότερη και αυτή με τα καλύτερα αποτελέσματα, όταν κάποιος θέλει να καθαρίσει εξωτερικά ένα σεβαστό αριθμό φιαλών κρασιού.
Άλλωστε η επαναχρησιμοποίηση είναι η καλύτερη ανακύκλωση.
Τα μεταχειρισμένα μπουκάλια που πρόκειται να ξαναχρησιμοποιήσουμε πρέπει να είναι απολύτως καθαρά στο εσωτερικό τους οπότε θα πρέπει να τα πλύνουμε εσωτερικά για λόγους που άπτονται άμεσα με την υγιεινή του κρασιού. Θα πρέπει επίσης να είναι καθαρά στο εξωτερικό τους για λόγους που άπτονται της αισθητικής. Με τον εσωτερικό καθαρισμό των μπουκαλιών θα ασχοληθώ στο μέλλον. Σε αυτή τη δημοσίευση θα καταγράψω κάποιες ιδέες και πρακτικές για τον εξωτερικό καθαρισμό των μπουκαλιών.
Οι περισσότεροι ρύποι που μπορούν να βρεθούν στην εξωτερική επιφάνεια εντός μπουκαλιού καθαρίζονται εύκολα με λίγο νερό και ένα πανί. Το μεγάλο πρόβλημα στην περίπτωση μας είναι η αποκόλληση της παλιάς ετικέτας από τα προς επαναχρησιμοποίηση μπουκάλια. Για εμένα είναι θέμα αρχής το κρασί μου να έχει την δική του ετικέτα για το λόγο αυτό πάντα αφαιρώ τις παλιές ετικέτες από τα μπουκάλια.
Έχω κάνει διάφορες δοκιμές για να "ξεκολλήσω" την ετικέτα. Στην πρώτη μου προσπάθεια άφησα τα μπουκάλια να μουλιάσουν μέσα στο νερό για 1 ή και 2 μέρες. Μετά με ένα μαχαίρι "έξυσα" την ετικέτα μέχρι να βγει το χαρτί. Το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό. Υπολείμματα κόλας και χαρτιού παρέμεναν κολλημένα πάνω στο μπουκάλι. Η δε κόλλα με την κίνηση του μαχαιριού απλωνόταν και έξω από τα αρχικά όρια της ετικέτας. Η συγκεκριμένη μέθοδός έχει και κατά τη γνώμη μου ακόμη ένα μειονέκτημα. Κατά τη διάρκεια της παραμονής των μπουκαλιών στο νερό, το εσωτερικό τους γεμίζει με το νερό μέσα στο οποίο μουλιάζουν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πιθανά υπολείμματα από χρώματα και κόλλες να μπουν στο εσωτερικό της φιάλης. Ίσως είναι λίγο υπερβολικό αλλά και μόνο η ιδέα μου προκαλεί ένα επί πλέον θέμα.
Για την παραγωγή ζεστού αέρα χρησιμοποιώ ένα πιστόλι θερμού αέρα όπως αυτό της πιο κάτω φωτογραφίας.
Οι τιμές τέτοιων πιστολιών ξεκινάνε από τα 15€ περίπου.
Η χρήση του πιστολιού θέλει προσοχή γιατί στην έξοδο του ο αέρας μπορεί να φτάνει και στους 600oC. Ζεσταίνω από κοντά την επιφάνεια της ετικέτας για 30''-60'' περίπου, εξαρτάται από την ετικέτα. Μετά με προσοχή και χρησιμοποιώντας ένα μαχαιράκι στην αρχή, ανασηκώνω λίγο την ετικέτα από μια γωνία και στη συνέχεια αυτή ξεκολλάει εύκολα χωρίς να σκιστεί πουθενά. Η ετικέτα που έχει ξεκολλήσει έχει ακόμη αρκετή κόλλα επάνω της και άνετα κάποιος μπορεί να ξεκινήσει την προσωπική του συλλογή του από ετικέτες κρασιού.
Από τα 170 μπουκάλια που είχα στα 15 δεν στάθηκε δυνατό να ξεκολήσει η ετικέτά. Η κόλλα όσο και να την ζέστενα δεν "μαλάκωνε" και η ετικέτα απλά σκιζόταν κατα το τράβηγμα.
Στο μπουκάλι τώρα υπάρχουν υπολείμματα κόλλας τα οποία και πρέπει να αφαιρεθούν. Υπάρχουν διάφορα καθαριστικά - διαλυτικά που μπορούν να καθαρίσουν την κόλα όπως:
- Καθαρή βενζίνη
- Οινόπνευμα
- Καυστικό Νάτριο NaOH
- Τριχλοροαιθυλαινιο
Η καθαρή Βενζίνη
Η καθαρή βενζίνη ενώ φαίνεται αρχικά να "διαλύει" τα υπολείμματα της κόλλας, στη συνέχεια το μόνο που κάνει είναι να την "απλώνει" στην επιφάνεια του μπουκαλιού αφήνοντας υπολείμματα.
Το οινόπνευμα (φωτιστικό για οικονομία) φαίνεται να δουλεύει καλά στις αυτοκόλλητες ετικέτες που χρησιμοποιώ εγώ για την εμφιάλωση αλλά δεν κάνει καλή δουλεία στις βιομηχανοποιημένες - εμπορικές ετικέτες.
Το Καυστικό Νάτριο
Το Καυστικό Νάτριο είναι μια χημική ένωση που χρησιμοποιείται ευρέως στα προϊόντα καθαρισμού (είναι η βάση για το σαπούνι). Επίσης είναι ένα χημικό που χρησιμοποιείται στην οινική βιομηχανία για τον καθαρισμό δεξαμενών, και μπουκαλιών. Λίγα επιγραμματικά στοιχεία είναι τα εξής:
NaOH
Καυστική Σόδα, Υδροξείδιο του Νατρίου, Καυστικό Νάτριο.
Φράσεις Κινδύνου.
R35 Προκαλεί σοβαρά εγκαύματα.
Φράσεις Ασφαλείας
S1/2 Φυλάξτε το κλειδωμένο και μακριά από παιδιά.
S26 Σε περίπτωση επαφής με τα μάτια πλύνετε τα αμέσως με άφθονο νερό και ζητήστε ιατρική συμβουλή.
S37/39 Φοράτε κατάλληλα γάντια και συσκευή προστασίας ματιών / προσώπου.
S45 Σε περίπτωση ατυχήματος ή αν αισθανθείτε αδιαθεσία ζητήστε αμέσως ιατρική συμβουλή (δείξτε την ετικέτα αν είναι δυνατό).
Ορισμένες πληροφορίες που ψάρεψα στο δίκτυο σε σχέση με τη χρήση του καυστικού νατρίου είναι οι εξής:
Να μην προστεθεί νερό στο NaOH. Το NAOH προστίθεται στο νερό.
Η διάλυση του στο νερό προκαλεί ισχυρά εξώθερμη αντίδραση.
Να μην εισπνέονται οι ατμού και η σκόνη
Να μην αποθηκεύεται σε γυάλινα δοχεία
Να αποθηκεύεται σε αεροστεγή δοχεία
Να μην επαναχρησιμοποιούνται στην κουζίνα τα δοχεία ή/και τα εξαρτήματα αποθήκευσης και διαχείρισης
Πηγές για τα πιο πάνω επιγραμματικά στοιχεία εδώ και εδώ
Φτιάχνοντας λοιπόν ένα αραιό διάλυμά NaOH (2-3 κουταλιές της σούπας σε 3 λίτρα νερό) σε ένα ψηλό δοχείο και τοποθετώντας μέσα για λίγο το μπουκάλι κρατώντας το από το λαιμό και με λίγο τρίψιμο με σύρμα κουζίνας το αποτέλεσμα ήταν παρόμοιο με αυτό με την χρήση οινοπνεύματος. Καθάρισε καλά τα υπολείμματα από τις δικές μου αυτοκόλλητες ετικέτες άλλα δεν δούλεψε καλά στα υπολείμματα από τις βιομηχανοποιημένες ετικέτες. Ίσως ένα πιο πυκνό διάλυμα NaOH να είχε καλύτερα αποτελέσματα.
Το NaOH είναι άοσμο και φαίνεται ότι δεν αφήνει κανένα υπόλειμμα μετά από ένα απλό ξέπλυμα.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι αγόρασα 1kgr ΝαΟΗ με 2€ περίπου. Με την ποσότητα αυτή μπορώ να παρασκευάσω 10kg διαλύματος με συγκέντρωση 10%κ.β., 5kg διαλύματος με συγκέντρωση 20%κ.β., 3kg διαλύματος με συγκέντρωση 33%κ.β. και πάει λέγοντας
Το τριχλωροαιθυλένιο
Το τριχλωροαιθυλένιο είναι ακριβότερο από το NaOH (περίπου 7€/lit αν θυμάμαι καλά). Το αγόρασα σε υγρή μορφή σε συσκευασία του 1lit. Είναι έντονα πτητικό και με δυνατή μυρωδιά. Θα πρέπει να δουλευτεί δηλαδή σε καλά αεριζόμενους χώρους.
Ορισμένα στοιχεία (σε κακή μετάφραση) για το τριχλωροαιθυλένιο βρίσκονται εδώ και εδώ.
Το τριχλωροαιθυλένιο ήταν πολύ δραστικό με την κόλα. Καθάριζε πλήρως όλα τα υπολείμματα χωρίς να αφήνει κανένα ίχνος και επίσης χωρίς να αφήνει καμία μυρωδιά.
Η χρήση.
Έβαλα σε μια μικρή λεκάνη μια ποσότητα τριχλωροαιθυλενίου, περίπου 200ml. Έβαζα το μπουκάλι μέσα στη λεκάνη και με ένα σύρμα κουζίνας έπαιρνα υγρό από τον πυθμένα και έτριβα την κόλλα. Σε δευτερόλεπτα μέσα η κόλα είχε εξαφανιστεί και τα όποια υπολείμματα χαρτιού είχαν "ξεπλυθεί" μέσα στην λεκάνη. Αμέσως μετά, με ένα καθαρό πανί (ή χαρτί κουζίνας) σκούπιζα τα υπολείμματα από το μπουκάλι και αυτό ήταν έτοιμο σαν καινούριο.
Με ένα λίτρο τριχλωροαιθυλένιο καθάρισα περίπου 150 φιάλες.
Στο τέλος έκανα ένα πέρασμα από όλες τις φιάλες με ένα πανί ποτισμένο με τριχλωροαιθυλένιο και το αποτέλεσμα ήταν να έχω τέλεια καθαρισμένα στο εξωτερικό τους μπουκάλια.
Το πλεονέκτημα του τριχλωροαιθυλενίου σε σχέση με την καυστική σόδα είναι το εξής: Κατά την διαδικασία καθαρισμού σταγόνες από το τριχλωροαιθυλένιο ήταν φυσικό να πεταχτούν δεξιά και αριστερά, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι είχα να πλύνω 150 φιάλες. Οι σταγόνες αυτές λόγω της πτητικότητας του τριχλωροαιθυλενίου και του καλού αερισμού του χώρου όπου δούλευα εξατμιζόντουσαν μη αφήνοντας υπολείμματα.
Στην περίπτωση της καυστικής σόδας όμως δεν θα συνέβαινε κάτι τέτοιο, με αποτέλεσμα στο τέλος της διαδικασίας να είχα ένα χώρο γεμάτο από υπολείμματα καυστικού υγρού, να χρειαζόμουν να καθαρίσω με ξύδι για την αδρανοποίηση του και τα λοιπά.
Τέλος πάντων πιστεύω ότι η διαδικασία με το πιστόλι θερμού αέρα και την χρήση τριχλωροαιθυλενίου που μόλις περιέγραψα, είναι η καλύτερη, γρηγορότερη και αυτή με τα καλύτερα αποτελέσματα, όταν κάποιος θέλει να καθαρίσει εξωτερικά ένα σεβαστό αριθμό φιαλών κρασιού.
No comments:
Post a Comment